AgustaWestland AW101. Śmigłowiec do pracy w każdych warunkach
Imponujących rozmiarów kabina AW101 pozwala wygodnie stać w niej dorosłemu mężczyźnie. Jest to zaleta niespotykana w innych śmigłowcach tej klasy. Przekłada się to na wyższy komfort pracy załogi, która musi spędzać na pokładzie śmigłowca często wiele godzin. Rozmiary kabiny (6 m x 2,5 m) pozwalają nie tylko na dostosowanie jej do różnych zadań (ZOP, SAR, VIP, latającego szpitala), lecz także na wygodne korzystanie z zainstalowanego sprzętu. Jeśli śmigłowiec jest "pusty" (tzn. nie znajduje się w nim specjalistyczne wyposażenie), to może zabrać do wnętrza 26 w pełni wyposażonych żołnierzy lub 30 lekko wyposażonych.
Rekordem pojemności może pochwalić się japoński ratowniczy AW101, w którym, podczas katastrofy w Fukushimie, zmieściło się ponad 50 ewakuowanych. Mimo tych gabarytów, załadunek i rozładunek śmigłowca jest wyjątkowo łatwy dzięki ogromnej, tylnej rampie oraz szerokim drzwiom bocznym. Oprócz nich do dyspozycji są jeszcze jedne, węższe drzwi.
Śmigłowiec zasilany jest przez trzy potężne silniki General Electric CT7-8E o mocy 2527 shp. Piloci chwalą sobie układ z trzema silnikami, ponieważ zawsze mają do dyspozycji dodatkową moc. Sprawia to, że śmigłowiec, mimo masy i rozmiarów, pilotuje się jak dużo mniejszą maszynę, łatwo i bez wysiłku. Maksymalna masa startowa śmigłowca wynosi 15 600 kg, z czego 5000 kg to masa użyteczna. W wersji standardowej zasięg śmigłowca AW101 to ponad 1300 km lub 6,5 godzin w powietrzu. Parametry te mogą zostać zwiększone przez zamontowanie dodatkowych zbiorników paliwa.
Trzy silniki sprawiają, że w wyniku awarii jednego z nich, ale co warto podkreślić – także dla oszczędności, śmigłowiec może wykonywać lot z jednym wyłączonym silnikiem. W innych śmigłowcach awaria silnika oznacza zazwyczaj natychmiastowe lądowanie.
AW101 przystosowany jest do działania w ciężkich warunkach klimatycznych i pogodowych, w deszczu, mgle, mrozie i wysokich temperaturach. Wyposażony jest w system zapobiegający oblodzeniu łopat wirnika nośnego.
Piloci AW101 dostają również do dyspozycji zaawansowane systemy obserwacyjne i celownicze, wspomagane przez kamery termowizyjne, nocne oraz radary (w wersji SAR jest to radar 360 stopni AESA), 4-osiowy cyfrowy automatyczny system kontroli lotu (AFCS) z zaawansowanymi trybami autopilota. Śmigłowiec wyposażony jest w tzw. glass cockpit, czyli pięć dużych wyświetlaczy ciekłokrystalicznych, które mogą być dowolnie modyfikowane przez pilotów, w zależności od upodobań. Wszystkie systemy są dostępne w wersji elektronicznej i hydraulicznej, co zmniejsza ryzyko trwałego uszkodzenia któregoś z nich.
Głównym miejscem produkcji AW101 jest fabryka Leonardo Helicopters w Yeovil w Wielkiej Brytanii, ale części do nich powstają w różnych zakładach koncernu, w tym m.in. w PZL-Świdnik. Swoją wartość bojową AW101 potwierdziły podczas licznych misji w Europie, na Bliskim Wschodzie, Azji i nad Oceanem Indyjskim, gdzie – przy zerowych stratach – spędziły w powietrzu ponad 18 000 godzin. W trakcie 4-letniej służby w Afganistanie brytyjskie AW101 przeniosły 7900 ton sprzętu i zapasów oraz przetransportowały ponad 130 000 osób.
W 2009 roku – w związku z udziałem w przetargu na nowy śmigłowiec dla prezydenta USA – AW101 został poddany znaczącej modyfikacji. Otrzymał m.in. nową elektronikę i awionikę, wzmocnioną konstrukcję kabiny, dodano możliwość kontynuowania lotu z uszkodzoną łopatą śmigła, nowy system przekładni głównej, zdolnej działać przez 30 minut bez dopływu oleju.
Śmigłowce AW101 w wersjach transportowych, CSAR, morskich i poszukiwawczych służą m.in. w: Danii, Norwegii, Kanadzie, Portugalii i Włoszech, Wielkiej Brytanii czy Japonii.
Standardowym wyposażeniem śmigłowca AW101 w wersji CSAR są:
- trzy karabiny maszynowe (w oknach oraz na rampie), dwa kalibru 7,62 mm i jeden 12,7 mm,
- systemy ochrony aktywnej (czujniki oznaczenia laserem oraz wykrycia radarowego, wyrzutnie flar i system zagłuszania naprowadzania na podczerwień przeciwko kierowanym rakietom przeciwlotniczym),
- fotele dla 8 żołnierzy oraz stelaż na nosze,
- modułowe, dodatkowe opancerzenie kabiny pilotów, podłogi oraz foteli,
- wyciągarka ratownicza.
W wersji do zwalczania okrętów podwodnych AW101 jest wyposażony w:
- radar 360 stopni,
- aktywny sonar opuszczany na linie,
- pasywne boje hydroakustyczne,
- komputer obserwatora, na którym odczytuje on dane z sonaru i bojek,
- 2 torpedy i 2 ładunki głębinowe na zewnętrznych zasobnikach.
Dane techniczne:
Długość 22,83 m
Maksymalna wysokość 6,66 m
Średnica wirnika nośnego 18,60 m
Maksymalna masa startowa 15600 kg
Masa pustego śmigłowca 10500 kg
Ładunek użyteczny 5100 kg
Moc startowa (5 min) 3x1,884 kW/3x2,527 shp
Maksymalna moc ciągła 3x1,522 kW/3x2,041 shp
Maksymalna prędkość przelotowa 277 km/h
Prędkość wznoszenia 8,5 m/sec
Pułap praktyczny 4570 m
Maksymalny zasięg 1363 km (3 silniki)/ 1500 km (2 silniki)
Maksymalna długotrwałość lotu 6 h 50 min (3 silniki)
